Konferencja "Założenia systemu ochrony zabytków – formy ochrony, organizacja służb konserwatorskich, finansowanie, rola interesariuszy"

Założenia systemu ochrony zabytków – formy ochrony, organizacja służb konserwatorskich, finansowanie, rola interesariuszy/60 lat Polskiego Komitetu Narodowego ICOMOS/Warszawa, Zamek Królewski 1-2 grudnia 2025 

Podczas spotkania odbędzie się również uroczystość przyznania Nagrody im. prof. Jana Zachwatowicza przyznawanej za wybitne osiągnięcia w dziedzinie badań i ochrony zabytków oraz dziedzictwa kulturowego, a także doroczne Walne Zgromadzenie członków PKN ICOMOS.

 1. PROBLEMATYKA KONFERENCJI 

Założenia systemu ochrony zabytków powinny być przedmiotem ciągłej debaty środowiska konserwatorskiego. Potrzeba doskonalenia i modyfikacji systemu ochrony zabytków wynika zarówno z powiększania i różnicowania zasobu zabytków, jaki i zmian uwarunkowań w jakich ta ochrona jest realizowana. Środowisko konserwatorskie powinno te aspekty analizować i proponować doskonalenie systemu, uwzględniając poszerzenie przedmiotu ochrony od pojęcia zabytku do pojęcia dziedzictwa, które może obejmować znaczącą część środowiska kulturowego. 

Dyskusja o systemie ochrony zabytków ostatnio została zintensyfikowana. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego przystąpiło do prac nad nowelizacją ustawy o ochronie i opiece nad zabytkami. III Kongres Konserwatorów Zabytków szeroko podjął ten temat. ICOMOS obchodzący 60 lecie powstania, podsumowuje przeszłość i formułuje współczesne potrzeby ochrony zabytków. W tych dyskusjach pojawia się wiele ocen i propozycji, które wymagają zebrania 

i podsumowania. To podstawa budowania wizji polskiego systemu ochrony zabytku na dalsze dekady. 

Doskonalenie systemu wymaga określonej sekwencji działań. Na początku środowisko konserwatorskie powinno sformułować potrzeby i wizję systemu, potem prawnicy powinni sformułować tę wizję w zapisach ustawy, następnie powinna powstać odpowiednia struktura administracyjna. Kluczowa jest więc trafna diagnoza i określenie systemu, który potem opisze nowa ustawa, a następnie wdroży administracja. 

2. CELE I ZAKRES TEMATYCZNY KONFERENCJI 

Celem konferencji Założenia systemu ochrony zabytków – formy ochrony, organizacja służb konserwatorskich, rola interesariuszy jest wszechstronne przedyskutowanie i sformułowanie założeń dotyczących modernizacji systemu ochrony zabytków w Polsce. 

Dyskusja powinna koncentrować się wokół głównych zagadnień kształtujących system ochrony zabytków i rozwiązań formułowanych w ustawie o ochronie i opiece nad zabytkami. 

Tematy sesji konferencyjnych: 

1. Formy ochrony zabytków 
2. Organizacja służb ochrony zabytków 
3. Finansowanie ochrony zabytków 
4. Rola interesariuszy w ochronie i opiece nad zabytkami 

Do udziału w konferencji i przygotowaniu propozycji wystąpień zapraszamy przedstawicieli środowiska konserwatorskiego, zarządców zabytków, samorządowców oraz interesariuszy procesu ochrony i opieki nad zabytkami. 

Mamy nadzieję, że konferencja wniesie wkład w przygotowanie doskonalszego systemu ochrony zabytków w Polsce. 

3. INFORMACJE ORGANIZACYJNE 

Streszczenia proponowanych referatów należy przesłać do dnia 31 października 2025 r. na adres e-mail: sekretariat@icomos-poland.org 

Streszczenia nie powinny przekraczać 300 słów (przedstawienie tez referatu w punktach ułatwi recenzentom zrozumienie ich koncepcji). 

Autorzy wystąpień konferencyjnych proszeni są o wskazanie sesji, w ramach której jest proponowany referat (sesja 1, 2 lub 3). 

Wyboru referatów do wygłoszenia podczas konferencji dokonają recenzenci powołani przez Komitet Organizacyjny konferencji. Autorzy referatów zostaną poinformowani o decyzji recenzentów do dnia 10 listopada 2025 r. 

Materiały konferencyjne spełniające standardy redakcji będą publikowane w czasopiśmie naukowym „Ochrona Dziedzictwa Kulturowego”.